01.11.2014 - 01.11.2014

XII Pomorskie Zaduszki Artystyczne

XII Pomorskie Zaduszki Artystyczne

Biogramy i epitafia napisała poetka Bożena Ptak – odczytają je aktorzy: Anna Kociarz i Maciej Konopiński.

Usłyszymy:
zespół Słowiańska Dusza
Tomasza Olszewskiego
Jarosława Ziętka
formację Ikenga Drummers

Obrazem będzie operował Marek Zygmunt.
Folder przygotował Jacek Zdybel.

START: 19.00
WSTĘP: wolny


ŚWIATŁOŚĆ KONTRA CIEMNOŚĆ?

Listopad w kalendarzu naszych doświadczeń przynosi zawsze dominację ciemności. Jeszcze do końca grudnia światłość będzie w odwrocie. Ale może warto spojrzeć na to przeciwstawienie z innej perspektywy.
Lech Majewski w swoim nowym filmie, inspirowanym „Boską Komedią”, przywołuje staroperski poemat, który podpowiada, że ciemność nie musi być przeciwieństwem światła. Jest raczej jego kolebką. Dopiero w ciemności może zrodzić się światło.
Podobnie jest z przyzwyczajeniem do czarno-białego postrzegania życia i śmierci. „Uważamy życie za najwyższą wartość, a śmierć za ostateczną stratę. A jeśli to śmierć jest najwyższą wartością, a życie jedyną przegraną?” – pyta prowokacyjnie z ciemnego ekranu pani w jesieni życia.
Sztuka i religia niekiedy zachęcają nas do korekty zwykłego widzenia świata.

ks. Krzysztof Niedałtowski

Wspominać będziemy:

Urszula Ruhnke-Duszeńko – to historia i legenda powstawania, istnienia na Wybrzeżu dzisiejszej Akademii Sztuk Pięknych. Zarówno mąż, jak i syn malarki związani byli z tą uczelnią – najpierw sopocką, potem gdańską. Studentka, potem asystentka Juliusza Studnickiego, urodziła się w 1922 roku w Poznaniu. Do 1971 roku prowadziła Pracownię Malarstwa na Wydziale Architektury Wnętrz. Brała udział w wielu wystawach w Polsce i za granicą. Jej prace oglądać można w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie oraz w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Trudno oryginalny styl artystki zaliczyć do jakiejkolwiek szkoły. Zaczynała od inspiracji postimpresjonistycznych, eksperymentowała, poszukując nowoczesnej abstrakcyjnej formy, wspartej rzetelną tradycją kolorystyczną. Urszula Ruhnke-Duszeńko, nestorka gdańskiego malarstwa, zmarła 18 września 2014.

Zofia Mayr – to legenda Teatru Wybrzeże, z którym od roku 1949 związała swoją artystyczną karierę. Urodzona 30.11.1927 r. artystka debiutowała w „Młodej Gwardii” Fadiejewa, reżyserowanej przez Bronisława Kassowskiego. Na scenie spędziła 40 lat, grając pierwszo i drugoplanowe role w sztukach klasycznych i współczesnych, realizowanych przez takich reżyserów, jak: Zdzisław Karczewski, Lidia Zamkow, Tadeusz Żuchniewski, Zygmunt Hübner, Karol Borowski, Stanisław Milski, Jerzy Goliński, Tadeusz Minc, Maciej Prus, Stanisław Hebanowski i Marek Okopiński.
Uhonorowana została Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarła 11.07.2014.

Szczepan Baum – architekt urodzony 25.12.1931 r. w Warszawie, studiował na Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Od 1949 roku związany z Politechniką Gdańską, gdzie w 1993 roku zrobił doktorat. Jego projekty utrzymane w duchu modernizmu i postmodernizmu spotkać możemy w wielu miejscowościach naszego regionu, ale warto tu przede wszystkim wymienić inwestycje, w których powstawaniu brał udział, które możemy na co dzień oglądać, a należy do nich: Port Lotniczy w Gdańsku – Rębiechowie, oliwska siedziba prezydenta Lecha Wałęsy, Hotel Hanza w Gdańsku, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Galeria Handlowa Madison i Galeria Bałtycka. Zaprojektował ponad 20 obiektów sakralnych, m.in. we Władysławowie, Kątach Rybackich, Straszynie, Kwidzynie, Koszwałach, Świbnie, Słupsku. Za swe projekty wielokrotnie nagradzany, odznaczony KRZYŻEM OFICERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI w 2003 roku.

Andrzej Popławski
, architekt, zmarł 9.05.2014. Założyciel AP Studio, kierował tą pracownią. Od otrzymania dyplomu w 1972 r. realizował liczne i różnorodne projekty architektoniczne, także we współpracy z szeregiem światowych firm.

Janusz Rydzewski – artysta, dziennikarz, fotografik, członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy, Związku Polskich Artystów Fotografików, Fotoklubu Rzeczpospolitej Polskiej. Swoją ulubioną tematykę morską realizował pracując w redakcji Dziennika Bałtyckiego, w Wydawnictwie Morskim w Magazynie Ziem Północnych „Panorama północy” i miesięczniku „Morze”. Jego prace pojawiały się na wielu prestiżowych wystawach w kraju i za granicą, wyróżniane nagrodami i dyplomami. Jako jeden z autorów zdjęć dokumentujących historię powstania „Solidarności” prezentował swe fotografie w albumach o tej tematyce, na ekspozycjach w Europejskim Centrum Solidarności, w Instytucie Pamięci Narodowej, na stałej wystawie w gdańskiej, stoczniowej, historycznej Sali BHP. Twórcza praca Janusza Rydzewskiego uhonorowana została KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI, SREBRNYM KRZYŻEM ZASŁUGI i innymi państwowymi odznaczeniami. Janusz Bałanda Rydzewski zmarł 17 marca 2014 roku w wieku 83 lat.

Marceli Żędzianowski, ur. 17.07.1932 r. Tancerz, pedagog, choreograf, solista baletu Opery Bałtyckiej, był założycielem Zespołu Pieśni i Tańca Uniwersytetu Gdańskiego „Jantar”. Wraz z nim znika ze sceny cała epoka polskiego tańca, któremu oddawał się bez reszty, póki sił starczało. Wystąpił w pierwszej zrealizowanej po wojnie w 1949 roku operze „Halka” w reżyserii Iwo Galla, w „Dafnis i Chloe” u Jarzynówny-Sobczak był Dorkonem, Wodzem Połowców w „Kniaziu Igorze”. Jako choreograf współpracował z Teatrem Muzycznym w Gdyni, Horzycy w Toruniu, Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim, gdańską Miniaturą i Dramatycznym w Elblągu. Obdarzony charyzmą, cieszył się autorytetem i taneczną pasją zarażał nowe pokolenia. Marceli Żędzianowski zmarł 11 czerwca 2014.

Teresa Kaczyńska – ur.14.08.1934 r. ukończyła PWST w Warszawie i od razu związała się z Teatrem Wybrzeże, w którym występowała do 2002 roku. Grała w spektaklach Zygmunta Hubnera, Jerzego Jarockiego, Jerzego Golińskiego, Marka Okopińskigo, Zbigniewa Bogdańskiego, Jerzego Kreczmara, Kazimierza Kutza. Jej ostatnie role to u Waldemara Zawodzińskiego w „Niebezpiecznych związkach” i u Izabeli Cywińskiej w realizowanym przez nią na wybrzeżowej scenie „Hanemannie”. W 1976 roku otrzymała ZŁOTY KRZYŻ ZASŁUGI, odznaczana była również jako działacz kultury. Aktorka zmarła 19 marca 2014 roku.

Zenon Sykutera – ur. 29.07.1936 w Pelplinie był członkiem Pomorskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budowlanych. Jest autorem wielu fachowych ekspertyz dotyczących ratowania zabytków sakralnych, takich jak parafia św. Mikołaja w Lisewie Malborskim czy najstarszy na Starym Mieście w Gdańsku kościół parafialny pod wezwaniem św. Katarzyny, który uległ poważnym zniszczeniom w czasie pożaru w maju 2006 roku. Jest jednym z autorów rekonstrukcji sygnaturki, która po 189 latach wróciła do kościoła św. Jana w Gdańsku. Zmarł 24.02.2014. Miał 77 lat.

Włodzimierz Szczepański
– projektant statków i okrętów – zm. 31.08.2014 w wieku 78 lat.
Dyplom mgr inż. na Wydziale Architektury PG, o specjalizacji architektura okrętów, uzyskał w 1961 r. Był konstruktorem, projektantem Biura Projektowo-Konstrukcyjnego Stoczni Szczecińskiej, od 1976 roku pracował w Biurze Projektowo-Konstrukcyjnym Wyposażenia Wnętrz Okrętowych w Gdańsku. Nagradzany za funkcjonalno-przestrzenne projekty architektoniczne statków towarowych, naukowo-badawczych, badawczo-szkoleniowych i specjalistycznych, np. m/s OB – okręt szpitalny marynarki wojennej ZSRR, m/s THALIA – pływający teatr operowy, m/s HORYZONT II – statek naukowo-badawczo-szkoleniowy Akademii Morskiej w Gdyni W latach 2005–2010 zaprojektował dla armatorów zagranicznych trzy specjalistyczne statki pasażerskie z funkcją leczniczą. Obok licznych nagród branżowych, w 2001 r. Minister Kultury i Sztuki uznał jego pracę zawodową za działalność twórczą.

Izabela Borecka-Kwiecień
przez lata prowadziła w Sopocie Pracownię portretu artystycznego. W zbiorach Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku znajduje się „Portret admirała Arendta Dickmanna”, jej autorstwa. Urodzona w 1939 roku, zmarła 21.09. br.

Brunon Synak – syn kaszubskiej ziemi, której służył swą wiedzą i działalnością społeczną i polityczną. Urodzony w Podjazdach 23.10.1943 r., zmarł w Gdańsku 18.12. ubiegłego roku. Profesor, socjolog związany z Uniwersytetem Gdańskim. W swych pracach naukowych interesował się gerontologią społeczną. Wydana w 1990 roku monografia socjologiczna „Kaszubi”, w której powstawaniu Brunon Synak uczestniczył, otrzymała MEDAL STOLEMA. Dorobek naukowy Profesora wyróżniono NAGRODĄ NAUKOWĄ MIASTA GDAŃSKA im. JANA HEWELIUSZA za 2012 r.
Aktywnie uczestniczył w życiu politycznym miasta, regionu i kraju, żywo interesując się transformacją ustrojową i rolą w niej mniejszości etnicznych. W 2010 roku za wybitne zasługi dla rozwoju samorządu terytorialnego, za osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej, odznaczony został KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI. Kaszubi uhonorowali go MEDALEM im. FLORIANA CEYNOWY „BUDZICIEL KASZUBÓW”.

Małgorzata Marczak
– kustosz, wicedyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska w latach 1989–2000, zmarła 24 stycznia. Miała 62 lata. Ratusz Głównego Miasta był jej pasją – osobiście zaangażowała się w prace przy elewacjach, podczas których odkryto renesansowe polichromie. Dziś możemy podziwiać dekoracje odtworzone sylwetowo w zgaszonym białym kolorze, gdyż ich kolorystyka nie zachowała się. Małgorzata Marczak ufundowała też jeden z dzwonów carillonu ratuszowego – to dzwon fis4 o nazwie „Hanza”.

Jarosław Winiecki
– miał 50 lat. Operator TVN24 prywatnie pasjonował się muzyką. Na internetowych forach znajomi i przyjaciele wspominają go jako człowieka pogodnego, życzliwego, opanowanego i spokojnego, który ciągle oglądał świat okiem kamery, próbując uchwycić to, co ważne a przemijające. Grał na trąbce, instrumentach klawiszowych, był wcześniej dj-em. Kochał góry, podróże… W styczniu 2014 roku udał się w swoją ostatnią podróż, pozostawiając bliskim wiele ciepłych wspomnień.

Stanisław Flis – gdański archiwista, szalenie kreatywny w działaniu, znawca i badacz dziejów Gdańska i regionu, którego pasją – obok pracy zawodowej – była fotografia. Przez wiele lat współpracował z Nadbałtyckim Centrum Kultury. Był też przewodnikiem turystycznym. Urodził się w 1964 r. W latach 1989–2008 związany był z Archiwum Państwowym w Gdańsku, przyczyniając się do jego komputeryzacji, projektując standardowe dziś bazy danych archiwów państwowych: SEZAM oraz IZA. W latach 1999–2001 w Nowym Jorku realizował projekt systemu informacji, dotyczący archiwów polonijnych w USA, a także opracowywał zbiory Polskiego Instytutu Naukowego w Ameryce. Koordynował polską część międzynarodowego przedsięwzięcia BALTIC CONECTIONS. Był inicjatorem wielu wystaw dotyczących zbiorów archiwalnych, historii Gdańska i regionu. Swoją wiedzą i doświadczeniem dzielił się z młodszym pokoleniem, prowadząc wykłady oraz praktyki studenckie. W latach 2008–2012 pracował w gdańskim oddziale IPN-u, a potem w Archiwum Komisji Krajowej NSZZ SOLIDARNOŚĆ. Był członkiem stowarzyszenia Archiwistów Polskich. Miał zaledwie 49 lat, a przed sobą wiele ambitnych, niezrealizowanych planów. Zmarł nagle 20.07. 2014 roku.

Daniel Czapiewski
– twórca Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku dał mieszkańcom nie tylko Kaszub poznać się jako człowiek nadzwyczaj kreatywny. Tysiące turystów przybywa co roku do szymbarskiego skansenu, aby zobaczyć najdłuższą deskę świata, dom do góry nogami, czy sprowadzony z dalekiej północy Dom Sybiraka. Na zainicjowany przez Czapiewskiego Światowy Dzień Sybiraka zjeżdżają goście z Europy, Ameryki, Kanady. Powodzeniem cieszy się również Pomorska Majówka Przedsiębiorców czy grudniowy Zlot Mikołajów. Niestety, kolejne imprezy będą musiały odbyć się bez ich autora, który zmarł w nocy z 3/4 grudnia ub. roku. Prowadził świetnie prosperującą firmę, trudniącą się budową domów drewnianych. Jego Danielowa Dolina uznana została za najpiękniejsze osiedle kaszubskie na świecie. Miał zaledwie 45 lat.

Anna Przybylska
– ur. w Gdyni 26.12.1978 r. aktorka i fotomodelka. Wiadomość o śmierci młodziutkiej artystki odbiła się szerokim echem w mediach, bo trudno nam się pogodzić z takim wyrokiem. W swym niespełna trzydziestosześcioletnim życiu zdążyła zagrać w wielu filmach na dużym i małym ekranie. Debiutowała w 1997 roku w „Ciemnej stronie Wenus” Radosława Piwowarskiego, zaraz po zdaniu matury w gdyńskim ogólniaku. Potem widzowie mogli zobaczyć ją w „Karierze Nikosia Dyzmy” Jacka Bromskiego, „Królowej chmur” Piwowarskiego, „Superprodukcji” Juliusza Machulskiego, „Rh+” Jarosława Żamojdy, „Dlaczego nie!” Ryszarda Zatorskiego, a także w serialach, takich jak: „Złotopolscy”, „Daleko od noszy”, „Solidarność, Solidarność…”, „Komisarz Alex”. Trudno tu wymienić wszystkie role Anny Przybylskiej, role, dzięki którym zdobyła popularność i tłumy wielbicieli. Niestety, przegrała walkę z chorobą i osierociwszy trójkę dzieci zmarła 5.10.2014 r.