20.03.2005 - 20.03.2005

Uroczystość powrotu krzyża z belki tęczowej kościoła Św. Jana w Gdańsku z kościoła Św. Trójcy

TRASA PRZEJ?CIA:
Kościół Św. Trójcy - stacja I: Pan Jezus na śmierć skazany
Przy kościele Mariackim - stacja III: Pan Jezus upada pod krzyżem
Przy kościele Św. Mikołaja - stacja V: Szymon z Cyreny pomaga nieść krzyż Panu Jezusowi
Kościół Św. Jana - stacja XI: Pan Jezus przybity do krzyża

HISTORIA KRZYżA
W roku 1482 gdański szyper Hans Notsow ufundował do swojego kościoła parafialnego Św. Jana nową, wspaniałą belkę tęczową z drewnianymi rzeźbami. Na belce wspierał się krzyż z postacią Chrystusa i symbolami czterech ewangelistów oraz przedstawienia Matki Boskiej Bolesnej i Św. Jana Ewangelisty – jednego z patronów kościoła. Przez prawie pięć wieków niespokojnych dziejów Gdańska, mimo zmian religijnych, politycznych, społecznych, grupa ukrzyżowania trwała nienaruszona w kościele. Dopiero zawierucha wojenna spowodowała, że w 1943 r. dziesiątki elementów zabytkowego wyposażenia kościoła Św. Jana ewakuowano do bezpieczniejszych miejsc. Po 1945 okazało się, że większość zabytków szczęśliwie ocalała. Nie mogły one jednak wrócić do zrujnowanego wnętrza. Zostały rozproszone po kościołach, muzeach i innych instytucjach Gdańska, Warszawy, Malborka, Wrocławia, Lubeki i innych miast. Krzyż znalazł się w kościele Św. Trójcy, do którego po niemal 400 latach wrócili franciszkanie. Umieszczono go na prowizorycznej ścianie oddzielającej korpus nawowy od częściowo zniszczonego prezbiterium. Zniszczoną pionową belkę krzyża zastąpiono nową, dłuższą. Rzeźby Matki Boskiej i Św. Jana trafiły do kościoła NMP. Zostały tam poddane konserwacji. Usunięto z nich szarą farbę z XIX wieku i przywrócono gotyckie barwy i złocenia. Dzięki odbudowie kościoła Św. Jana prowadzonej od 1996 r. przez NCK zaistniały warunki umożliwiające powrót dzieł sztuki na pierwotne miejsce. W 1999 r. ksiądz infułat Stanisław Bogdanowicz przekazał rzeźby Matki Boskiej i Św. Jana z grupy ukrzyżowania. Zdobią one na razie dawną zakrystię – obecnie kaplicę przy północnej ścianie prezbiterium. W 2004 r. w kościele Św. Trójcy została rozebrana mająca już prawie pół wieku prowizoryczna ściana. Przywracanie świetności tej świątyni, połączy się z przywracaniem świetności kościoła Św. Jana. Dzięki inicjatywie ojca Piotra łotysza, gwardiana gdańskiego klasztoru franciszkanów w Niedzielę Palmową 2005 r. gotycka postać Ukrzyżowanego wróci do miejsca, dla którego została wykonana.

Organizatorzy: Nadbałtyckie Centrum Kultury, Klasztor Ojców Franciszkanów w Gdańsku, Duszpasterstwo ?rodowisk Twórczych