Dwie artystki, dwa punkty widzenia, odmienne historie i jeden wspólny mianownik - Kaukaz w cyklach fotografii stanowiących niezwykłą ilustrację tegorocznej odsłony Spotkań ze światem, projektu Planeta Kaukaz.
Wstęp: 1 zł
Wystawy czynne są codziennie w godzinach 10.00 - 18.00.
Kaukaz - granica i wspólnota // Justyna Mielnikiewicz
Historyczna, kulturowa i etniczna różnorodność Południowego Kaukazu stała się kanwą fotograficznej narracji Justyny Mielnikiewicz. Ten konglomerat narodów i etniczności stwarza wyjątkowe sytuacje wspólnotowego bytowania. Tu jak nigdzie indziej historia i przestrzeń wytyczają granice wspólnoty i niewidoczne linie podziałów, mające wpływ na jednostkowe życie. W serii czarno - białych zdjęć oglądamy życie codzienne na Kaukazie, którego integralną część stanowią niedawno wygasłe konflikty. Prezentowane zaś kolorowe prace są początkiem nowego, rozpoczętego w 2010 roku projektu. Jest on poświecony kobietom z krajów Europy Środkowej i byłego Związku Radzieckiego. Jego pierwsza część została zrealizowana w Gruzji i próbuje odpowiedzieć na pytanie: jak nowoczesność i kultura Zachodu wpłynęła na zmianę/ lub nie, życia kobiet w Gruzji.
Prace Justyny Mielnikiewicz mówią o skomplikowanym świecie Kaukazu, dotykającym pojedynczego człowieka, ale by go poznać potrzeba wysiłku intelektualnego, emocjonalnego otwarcia i przemyślenia naszego rankingu wartości.
Justyna Mielnikiewicz urodzona w 1973 w Polsce, od dziewięciu lat pracuje jako zawodowy fotografik. Ukończyła studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, kierunek Nowe Media i Zarządzanie Kulturą. Od razu po studiach rozpoczęła pracę jako fotoreporterka w Gazecie Wyborczej. W 2001 roku została wolnym strzelcem i przeprowadziła się do Tbilisi w Gruzji, aby pracować nad projektem dokumentalnym o Południowym Kaukazie. W 2003 r. projekt ten uzyskał wyróżnienie honorowe w międzynarodowym konkursie Dorotea Lange/ Robert Taylor Prize, drugą nagrodę w Santa Fe Center for Visual Arts Project Competition, autorka otrzymała grant Fundacji Kultury Europejskiej. W 2009 r. otrzymała drugą nagrodę w konkursie World Press Photo w kategorii Ludzie i wydarzenia. W tym też roku została uhonorowana Nagrodą Fotodziennikarka Canon 2009 (Canon Female Photojournalist Prize), wręczana co roku kobiecie-dziennikarce na Międzynarodowym Festiwalu Fotoreportażu Visa pour l'Image w Perpignan we Francji.
Tworzy autorskie projekty oraz regularnie pracuje dla New York Times, Newsweek Poland oraz Eurasianet.com. Jej prace pojawiały się także, m.in. w Le Monde, Monocle i Stern. Mieszka w Tbilisi. Mówi płynnie po angielsku i rosyjsku. Członkini i współzałożycielka evephotographers.com oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Fotoreporterów Sputnik Photos.
Miejsce postoju // Agnieszka Rayss
Opowieść o nielegalnym pobycie Gruzinki Tamriko w Polsce.
Tamriko ma 38 lat, jest nielegalną imigrantką. Do Polski trafiła w 1993 roku, gdy w Gruzji brakowało prądu, gazu i żywności. Pracowała na warszawskim stadionie X-lecia, gdzie sprzedawała przybory do pedicure i radyjka. Na początku co kilka miesięcy odwiedzała ojczyznę. Przez osiem lat nie była tam jednak ani razu. Bała się, że jeśli wyjedzie, już tu nigdy nie wróci. Teraz jest już w Polsce legalnie, ale jeszcze nie udało jej się sprowadzić dzieci.
W Polsce Tamriko jest sama, choć to tu poznała męża Zaruba (także Gruzina). To także tu urodzili się jej synowie. Kilka lat temu Zaruba deportowano do Gruzji, a potem to samo spotkało jej kilkuletnie dzieci i matkę. Tamriko mieszka dziś sama w pokoju wynajmowanym przy polskiej rodzinie. Wcześniej z inną imigrantką, Sophią, wynajmowała lokal na warszawskiej Pradze
Dziećmi Tamriko zajmuje się jej siostra Nestan. W malutkiej wynajmowanej przybudówce w Tbilisi, w jednym pokoju z wnęką kuchenną, gnieździ się sześć osób – Nestan, jej synowie, siostrzeńcy i babcia.
Dla siostry i szwagra Tamriko jej chłopcy są jak rodzone dzieci. Mały Gia nawet mówi do Nestan mamo. Tamriko bardzo tęskni za synami, ale cieszy się, że rosną w ojczyźnie na prawdziwych Gruzinów. Marzy o tym, by wrócić do Tbilisi i kupić mieszkanie, jednak wciąż ma za mało pieniędzy (mieszkania w Gruzji są jak na jej zarobki bardzo drogie).
(Opr. na podstawie: A. Wójcińska, Historia Tamriko, w: Przekrój nr 22/23, s.17-22, 2007)
Agnieszka Rayss, fotograf, wolny strzelec. Zajmuje się fotografią dokumentalną. Studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, a fotografii uczyła się w stadium ZPAF (1999-2000) i Laboratorium Reportażu. Publikowała w takich pismach jak Polityka, Rzeczpospolita, Przekrój, ma w swoim dorobku wiele wystaw indywidualnych i grupowych, m.in. w Biennale Sztuki w Pradze 2009, festiwalu Noorderlicht 2008 i 2009, laureatka nagrody Newsreportaż i Grand Press Photo, finalistka konkursu Hasselblad Masters 2009. Współzałożycielka Międzynarodowego Stowarzyszenia Fotoreporterów Sputnik Photos. Interesują ją popkulturowe przejawy transformacji i obecność zachodnich wzorców w krajach postkomunistycznych. Aktualnie pracuje nad projektem American Dream o triumfie popkultury w krajach Europy Centralnej, którego rezultatem będzie album ze zdjęciami.
