Projekt Nadbałtyckiego Centrum Kultury, realizowany w partnerskiej współpracy z Projektornią Gdańskiego Archipelagu Kultury, Wydziałem Architektury Politechniki Gdańskiej, Biblioteką Gdańską PAN, Stowarzyszeniem Archiwistów Polskich Oddział w Gdańsku – w ramach IX Bałtyckiego Festiwalu Nauki. Obecny projekt jest kontynuacją zdarzenia naukowo-artystycznego pn. „Gdańsk – miasto nad wodą”, realizowanego podczas VIII BFN.
Jubileusz powstania kąpieliska w Brösen skłania do spojrzenia na historię i współczesność tej części Gdańska. Nadmorskie położenie dzielnicy było wyznacznikiem jej rozwoju – pomysłem na codzienne bytowanie mieszkańców, które wyraziście dookreślało charakter tej przestrzeni miasta. Przekazy ikonograficzne i literackie ukazują dawne Brzeźno podporządkowane logice szerszych związków z wodą. Dzisiaj aglomeracja miejska ulega kolejnym przemianom, potencjał wody w tkance miasta dostrzegają i władze miasta, i planiści, urbaniści oraz architekci. W jakim stopniu rozwój nadwodnych przestrzeni Gdańska wynika z ich położenia? Czy istnieje spójna koncepcja organizowania życia miasta wokół wody? To są pytania, na które – zwłaszcza w opracowaniu wizji rozwoju Brzeźna – trzeba dziś odpowiedzieć.
Realizacja przedsięwzięcia w konkretnej przestrzeni dzielnicy Gdańska ma, w zamierzeniu organizatorów, przyczynić się do kreowania atrakcyjnej przestrzeni publicznej – miejsca ekspresji artystycznej i codziennej aktywności mieszkańców.
Przygotowanie projektu wymaga kwerendy i interpretacji materiału ikonograficzno-archiwalnego – zostanie on spożytkowany w prezentacji multimedialnej podczas panelu dyskusyjnego, a także w folderze edukacyjnym, na wystawie i podczas wędrówek. Pokażemy również opracowania projektowe i studia planistyczne – prace dyplomowe studentów Wydziału Architektury PG.

Swoista lekcja historii Brzeźna odbędzie się w kilku wymiarach formalnych:
1. opracowanie materiału ikonograficznego dot. nieistniejącego dziedzictwa kulturowego Brzeźna i pozostałości substancji zabytkowej dzielnicy – gra miejska „Topografia kurortu Brösen”
2. debata wokół dwu zagadnień: historyczne Brösen i współczesne Brzeźno
3. wędrówka: pozostałości kolonii rybackiej – ul. Północna; fortyfikacje nadmorskie – Bateria Plażowa, Bateria Wiejska
4. artystyczne zdarzenia na szlaku wędrówki

Program:

27-29 maja

200 lat kąpieliska w Brösen/Brzeźnie – wystawa o miejscu, ludziach i historii. Plansze ekspozycji, umieszczone w konkretnej przestrzeni Brzeźna, towarzyszą trzydniowym działaniom.
Koncepcja wystawy: dr inż. arch. Jakub Szczepański
Projekt plansz: Anna Witkowska-Gbureck, Monika Wróblewska, Anna Zawistowska

piątek, 27 maja
czas: godz. 16.30–20.00
miejsce spotkania: Dzienny Dom Pomocy „Pod Cisem”, ul. Sternicza 2

Brzeźno – moja dzielnica – wystawa prac uczestniczek (12–15 lat) warsztatów fotografii Klisze i piksele. Edukacja wizualna: Moniki Stępień, Dominiki Grzybowskiej, Weroniki Grzybowskiej, Julii Skorek, Zuzanny Gosk, Pauliny Jakubek, Patrycji Moeller, Katarzyna Gorgolewskiej, Klaudii Bieńkowskiej.
organizator: Projektornia GAK, Stowarzyszenie Arteria
kuratorki: Ewelina Damps, Anna Miler.

Brösen, rok 1811 – debata z udziałem: Małgorzaty Omilanowskiej, Katarzyny Rozmarynowskiej, Janusza Dargacza, Jakuba Szczepańskiego, Stanisława Flisa
moderator: Waldemar Nocny

Brzeźno, rok 2011 – debata z udziałem: Katarzyny Rozmarynowskiej, Edyty Damszel-Turek, Aleksandry Gromnickiej, Jadwigi Kopeć, ks. Bernarda Zielińskiego, Jakuba Szczepańskiego
moderator: Lucyna Nyka

Wizje Brzeźna – wystawa prac dyplomowych studentów Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej: Agnieszki Szanowskiej, Magdaleny Borkowskiej, Michała Kraski, Anny Sychty
Wystawa otwarta będzie do 10 czerwca 2011 w godzinach 10.00–15.00 (z wyjątkiem sobót i dni świątecznych).

sobota, 28 maja

wędrówka I - kolonia rybacka Brzeźna
miejsce spotkania: przed kościołem św. Antoniego Padewskiego, ul. Dworska 2
czas: godz. 10.00–12.00

wędrówka II - fortyfikacje nadbrzeżne – Bateria Plażowa, Bateria Wiejska, Bateria Portowa
miejsce spotkania: ul. Zdrojowa wejście do Parku Brzeźnieńskiego
czas: godz. 14.00–16.00

Przywołanie Brösen
scenki rodzajowe i etiudy teatralne w wykonaniu Kolektywu Artystycznego SIEdzieje

niedziela, 29 maja
czas: godz. 10.00–14.00
miejsce spotkania: ul. Zdrojowa, przed wejściem do Parku Brzeźnieńskiego

Topografia kurortu Brösen/Brzeźno - gra miejska rozpisana na cykl przystanków, oswajająca historię rozwoju dzielnicy w powiązaniu z miejscami i losami ludzi. Wielowątkowość brzeźnieńskiej mozaiki będzie zbudowana z archiwalnych wypisów, opowieści mieszkańców i narracji literackich – ilustrowanych planszami tematycznymi i wzbogaconych artystycznymi działaniami, w wykonaniu aktorów z agencji artystycznej Forma

Reklamy kurortu Brösen - melorecytacje reklam przedwojennego kurortu – działania Teatru Lustra Strona Druga: Monika Bartoszewicz, Adam Akerman, Weronika Podlesińska (muzyka), Maciej Gorczyński (reżyseria), scenografia – makieta Hali Plażowej

Zabronowane! zabronione plaże - działanie teatralne o ucieczkach obywateli Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z Brzeźna do Szwecji, w wykonaniu Teatru Lustra Strona Druga: Monika Bartoszewicz, Adam Akerman, Maciej Gorczyński (reżyseria)

Koncert zespołu muzycznego NeoQuartet w składzie: Paweł Kapica (skrzypce), Przemysław Treszczotka (skrzypce), Michał Markiewicz (altówka), Bogumiła Kapica (wiolonczela)
 

Realizacja projektu wymaga interdyscyplinarnego podejścia i wieloaspektowego spojrzenia na dziedzictwo kulturowe Brzeźna oraz na kierunek i charakter dalszych przeobrażeń dzielnicy. Współautorzy projektu reprezentują więc różne dyscypliny wiedzy, a co za tym idzie – różne placówki naukowe i instytucje kultury. Ważnym dopełnieniem będzie głos liderów działań społecznych. Wśród nich są m.in.:
dr hab. inż. arch. Lucyna Nyka – Wydział Architektury PG
dr Katarzyna Rozmarynowska – Wydział Architektury PG
dr inż. arch. Jakub Szczepański – Wydział Architektury PG
dr inż. arch. Robert Hirsch – Wydział Architektury PG
dr inż. arch. Bartosz Macikowski – Wydział Architektury PG
mgr inż. arch. Jadwiga Kopeć – Polski Klub Ekologiczny
Jadwiga Pankau – Biuro Rozwoju Gdańska
Mieczysław Abramowicz- Muzeum Narodowe w Gdańsku
mgr Janusz Dargacz – Muzeum Historii Miasta Gdańska
prof. Małgorzata Omilanowska – Instytut Historii Sztuki UG
mgr Stanisław Flis – Stowarzyszenie Archiwistów Polskich Oddział w Gdańsku
mgr Waldemar Nocny –autor „ Brzeźno”, seria „Gdańskie dzielnice”, Gdańsk 2004
mgr Klaudiusz Grabowski – historyk, Koło Naukowe Studentów Historii Sztuki UG
mgr Aleksandra Gromicka – doktorantka w Instytucie Historii Sztuki UG

Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent Miasta Gdańska – Paweł Adamowicz.

Organizator:
Nadbałtyckie Centrum Kultury

Współorganizatorzy:
Projektornia Gdański Archipelag Kultury
Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej
Stowarzyszenie Archiwistów Polskich Oddział w Gdańsku
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdańsku, Dzienny Dom Pomocy „Pod Cisem”
Fundacja Edukacji Przedsiębiorczości Społecznej

Projekcje artystyczne:
Stowarzyszenie Arteria
Agencja Artystyczna Forma
Teatr Lustra Strona Druga
Kolektyw Artystyczny SIEdzieje

Współpraca:
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska
Archiwum Państwowe w Gdańsku
O. Michał Mitka, Przeor Klasztoru Dominikanów w Gdańsku

Pomysłodawczyni i kuratorka projektu:
Bronisława Dejna

Konsultacja naukowa:
dr hab. inż. arch. Lucyna Nyka
dr inż. arch. Jakub Szczepański

Opracowanie redakcyjne:
Elżbieta Pękała

wspiera: