Seminarium zorganizowane w 70. rocznicę urodzin ukraińskiego poety i dysydenta, Wasyla Stusa przez Związek Ukraińców w Polsce przy współpracy z redakcją „Przeglądu Politycznego” i redakcją polsko-niemieckiego „Dialogu”.
Rok 2008 został ogłoszony przez Prezydenta Ukrainy Rokiem Wasyla Stusa w związku z 70. rocznicą urodzin zmarłego w łagrach ukraińskiego poety i dysydenta. Organizatorzy seminarium dedykują go pamięci Wasyla Stusa, dołączając się tym samym do działań na Ukrainie, mających przypomnieć, kim był w historii współczesnej Ukrainy Wasyl Stus i szerzej, jaką rolę odegrał w niej ruch dysydencki.
Organizatorzy seminarium są przekonani, że zaproponowany temat jest szczególnie ważny i aktualny w społeczno-politycznych realiach Polski, Ukrainy i Niemiec. W okresie ostatnich kilkunastu lat nastąpiła istotna zmiana w postrzeganiu roli i postaw intelektualistów oraz byłych dysydentów w krajach post-komunistycznych Europy Środkowo-Wschodniej, a próba ich redefinicji staje się ważna w obliczu nowych wyzwań i realiów polityczno-społecznych.
Podczas debaty proponujemy refleksję nad następującymi aspektami:
- drogi i doświadczenia dysydentów w Polsce, na Ukrainie i w Niemczech,
- moralność – polityka – ruch dysydencki w czasach komunizmu i obecnie,
- pamięć i niepamięć, rozrachunki z pamięcią historyczną, analogie i różnice w doświadczeniu polskim, ukraińskim i niemieckim.
Uczestnicy seminarium:
Prof. Myrosław Marynowycz
działacz opozycji demokratycznej na Ukrainie, religioznawca, obrońca praw człowieka, publicysta, członek-założyciel Ukraińskiej Grupy Helsińskiej. Aresztowany w 1977 r., skazany na 7 lat łagów i 5 lat zesłania. Współorganizator ukraińskiej Amnesty International. Prorektor Ukraińskiego Katolickiego Uniwersytetu we Lwowie. Prezydent Instytutu Religii i Społeczeństwa tego Uniwersytetu. Autor wielu publikacji, m. in. Spokutuwannia komunizmu (1989), Ukrajina: Doroha czerez pustelu (1993), Ukrajinśka ideja i Chrystyjanstwo (2003), Ecumenist Analyzes the history and Prospects of Religion in Ukraine (2004).
Prof. Karol Modzelewski
historyk mediewista i działacz polityczny. Do 1964 r. członek PZPR. Z partii usunięty za napisany wspólnie z Jackiem Kuroniem „List otwarty” w którym, z pozycji ideowych komunistów, krytykowali oni politykę PZPR. Za kolportowanie listu został skazany na trzy i pół roku więzienia. Powtórnie aresztowany i więziony w 1968 r. Aktywny działacz „Solidarności”, rzecznik prasowy KKS, w latach 1980–1981 członek Zarządu Regionu Mazowsze i rzecznik prasowy Krajowej Komisji Porozumiewawczej. Internowany 13 grudnia 1981 r., zwolniony w 1984 r. Senator III RP pierwszej kadencji (1989–1991). Profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, wiceprezes Polskiej Akademii Nauk, Kawaler Orderu Orła Białego. Autor wielu publikacji, m. in. Barbarzyńska Europa (2004).
Wolfgang Templin
członek opozycji w NRD, współzałożyciel Inicjatywy na Rzecz Pokoju i Praw Człowieka. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych kontaktował się z polską opozycją. Wniósł ważny wkład w intelektualną debatę społeczno-polityczną w środowiskach opozycyjnych w NRD. Reprezentował Inicjatywę na Rzecz Pokoju i Praw Człowieka przy centralnym Okrągłym Stole, w latach 1989–1991 był jej rzecznikiem. Po wyborach parlamentarnych w marcu 1990 r. należał do współpracowników frakcji Sojusz 90/Zieloni w Izbie Ludowej. Był członkiem Kuratorium na Rzecz Demokratycznie Utworzonego Związku Krajów Niemieckich, a także członkiem Rady Rzeczników Założycieli Partii Sojusz 90 (od września 1990 r. do maja 1991 r.). W latach 1994–1996 był pracownikiem naukowym w Muzeum Muru, w 1996 – członkiem-założycielem Towarzystwa Badań nad Szkodliwymi Następstwami Dyktatury SED. Od 1997 r. pracuje jako publicysta.
Moderatorzy:
Wojciech P. Duda, historyk, wydawca, współzałożyciel „Przeglądu Politycznego” (w 1983) i jego wieloletni redaktor naczelny. Doradca Premiera RP, Donalda Tuska.
Izabella Chruślińska, publicystka, ekspert ds. mediów. W latach 2006–2008 ekspert Rady Europy w Kijowie, od 1994 r. współpracuje z „Przeglądem Politycznym”. Autorka publikacji m. in. w „Gazecie Wyborczej”, „Rzeczpospolitej”, „Więzi”. Współpracuje z kijowskim wydawnictwem „Duch i Litera”, autorka Była raz Kultura (2003) oraz współautorka (z Piotrem Tymą) Wiele twarzy Ukrainy (2005).
