Termin: 21.11.2025-18.01.2026, godz. 9.00-18.00
Wernisaż: 20.11.2025, godz. 18.00
Miejsce wydarzenia: NCK — Ratusz Staromiejski, ul. Korzenna 33/35, Galeria
Wstęp: wolny
Udogodnienia: na parterze
Agnieszka Cieślińska-Kawecka łączy historię ze współczesnością w organicznych i pełnych odwołań kompozycjach. W XVI-wiecznym Ratuszu Staromiejskim artystka podejmie dialog z zabytkową przestrzenią pełną starych zdobień i malowideł: przede wszystkim zaś z wybranymi obrazami z XVII-wiecznego cyklu „Sybille”.
Sala Mieszczańska skrywa zapomniane już dzisiaj tajemnicze figury z atrybutami odpowiadającymi ich symbolicznemu znaczeniu – dwie z nich znajdą nowe życie na porcelanowych obiektach stworzonych przez artystkę.
Na wystawie zobaczymy zarówno tradycyjne grafiki wykonane przez Cieślińską-Kawecką, jak i prace wykorzystujące nowoczesne techniki graficzne – artystka nasyca w nich rysunkiem nie tylko arkusze papieru i tekstylia, ale także starą porcelanę i inne obiekty przestrzenne.
ARTYSTKA O WYSTAWIE
Na przestrzeni wieków pojęcia abstrakcyjne wyrażano za pomocą symbolicznych obrazów. Popularne kiedyś przedstawienia alegorii odnajdziemy także w Ratuszu Staromiejskim w Gdańsku – w formie XVII-wiecznego cyklu malowideł zatytułowanego Sybille.
Odnosząc się do historycznej spuścizny Ratusza w swojej pracy zainspirowałam się słynnym XVI-wiecznym słownikiem ikonologicznym Cesarego Rippy. Zgromadzone przez autora przedstawienia alegorii potraktowałam jako punkt wyjścia do własnych artystycznych transformacji.
Ważnym elementem moich kompozycji są motywy zapożyczone ze zbioru ilustracji Ernsta Haeckela Artystyczne formy przyrody (Kunstformen der Natur) opublikowanego w latach 1899-1904. Formy botaniczne inspirowane mikroskopowymi powiększeniami organizmów wykonanymi przez Haeckela tworzą tajemniczy organiczny entourage dla wybranych alegorii. Posługując się cytatami z dawnych rycin, wprowadzam widza w świat wielopłaszczyznowych odniesień i konwencji artystycznych.
Moja strategia twórcza polega tu na stosowaniu cytatów z przeszłości, które wyjmuję z ich pierwotnego otoczenia, by posłużyć się nimi jako zdekonstruowanym znakiem, umieszczonym w nowym kontekście. Przeszłość i teraźniejszość przenikają się – gdzieś tam, zagłębiając się w obszary złudnej pamięci pełnej przywołań i aluzyjnych odniesień – tworząc nowy obraz.
W swoich działaniach wykorzystuję głównie klasyczne techniki warsztatu graficznego oraz transferu grafiki na ceramikę. Wykorzystane przez mnie porcelanowe przedmioty pochodzą z odzyskanych starych obiektów. Transfer graficznych wzorów obejmuje także formy przestrzenne jak meble. Całą aranżację wystawy przenika graficzny wzór organiczny.
AGNIESZKA CIEŚLIŃSKA-KAWECKA (ur. 1964) – profesor sztuk plastycznych, artysta grafik. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie (1991), gdzie obecnie prowadzi pracownię w Katedrze Grafiki Warsztatowej. Od 2015 roku jest prezesem Fundacji Stypendia i Nagrody im. Tadeusza Kulisiewicza, od 2016 jest członkiem Zarządu SMTG Kraków. Działa jako kurator wielu wystaw graficznych. Jest członkiem jury konkursów o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. Laureatka nagród przyznawanych w kraju i za granicą, m in.: Nagroda Kochi International Triennial Exhibition of Prints, Japonia (2006), Nagroda The Naka-Tosa Museum of Art, Japonia (2009), Nagroda 8. Triennale Grafiki Polskiej, Katowice (2012), Nagroda 7. Biennale Sztuki Graficznej Ziemi Seklerskiej, Rumunia (2022).
RATUSZOWE SYBILLE
Na zdobionym suficie Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego znajduje się dwanaście XVII-wiecznych przedstawień malarskich – to Sybille. Za ich autora uznaje się cenionego gdańskiego malarza Adolfa Boya (1612-1680), który stworzył cykl na podstawie pochodzącego z 1635 roku miedziorytu Gillesa Rousseleta sporządzonego z kolei według rysunków Claude'a Vignona. Sybille powstały na zamówienie jednej z zamożnych gdańskich rodzin i dopiero od początku XX wieku zdobią Ratusz – najpierw Gabinet Burmistrza, teraz zaś Salę Mieszczańską.
Obrazy zachowują jednolitą kompozycję: wyobrażeniu Sybilli dzierżącej w dłoni nadany jej atrybut towarzyszy niewielkich rozmiarów scena figuralna w tle. Każde z przedstawień opatrzone jest odrębną inskrypcją, a jego znaczenie jest alegoryczne.
Wśród ratuszowych Sybilli odnajdziemy:
Sybillę Cymeryjską (Cimmeria) trzymającą w dłoni księgę i gałązkę laurową, zaś w tle umieszczono scenę Zwiastowania, inskrypcja głosi „Król, którego ofiarował Bóg / Będzie napojony mlekiem przez Dziewicę”
Sybillę Tyburtyńska (Tiburtina) wskazującą na gwiazdę, a w tle widzimy scenę Bożego Narodzenia, powyżej zaś inskrypcję: „W Betlejem wschodzi gwiazda / I jest sławiony w Nazarecie”
Sybillę Erytrejską (Erythraea) z barankiem w ramionach i sceną karmienia dzieciątka w tle, tekst inskrypcji głosi: „Na sianie będzie leżał Baranek Boży /Zrodzony z hebrajskiego plemienia”
Sybillę Perską (Persica) z księgą w dłoni oraz Marią z Dzieciątkiem depczącą węża w tle. Zapis głosi: „Zbawiciel pogan i pasterz dusz / Zdepcze głowę węża”
Sybillę Delficką (Delfica) z dzwonem i sceną pokłonu Trzech Króli. Inskrypcja głosi: „Gwiazda, która pogański lud tu wiedzie / Daruje Mu złoto, kadzidło i mirrę”
Sybillę Helespontyjską (Hellespontica) z gałązką róży w dłoni i sceną ofiarowania w świątyni oraz inskrypcją: „Bohater z rodu judejskiego / Przyniesie zbawienie całemu światu”
Sybillę Agrypińską (Agrippa) w pióropuszu i z berłem zdobnym w pióra. W tle obserwujemy scenę, gdzie Chrystus rozświetla niebo, a powyżej słowa proroctwa: „Ten, który jest Synem Bożym sam jest Bogiem / Będzie cierpieć ubóstwo, szyderstwo i drwiny”
Sybillę Samijską (Samia) z gałązką palmową i koroną cierniową u dłoni oraz urną u stóp. W tle widzimy scenę ukrzyżowania i tekst inskrypcji: „Ty Żydzie: nienawidzisz tego, który ci zbawienie ofiaruje, / Cierniem koronowany, raniony, żółcią napojony”
Sybillę Libijską (Libyca) z gałązką laurową i zerwanym łańcuchem, w tle przestawienie zstąpienia do otchłani i wierszowany napis: „Król życia swą ręką rozerwie / Okowy śmierci”
Sybillę Kumańską (Cumana) ukazaną z krzyżem i sceną zmartwychwstania w tle. Inskrypcja to: „Przychodzi Dziewica, jej Syn zmartwychwstaje, / Kończy się wojna, pokój nastaje”
Sybillę Europejską (Europaea) oraz Salvator Mundi z proroctwem „Ubogi i wzgardzony Bóg przyjdzie na świat, / Lecz mimo to go oświeci”
Sybillę Frygijską (Phrygia) z płonącą pochodnią i sceną Sądu Ostatecznego. Wierszowane proroctwo to w tym przypadku: „Róg pański zabrzmi w powietrzu / I przed sąd powoła świat”
SŁOWNICZEK
Alegoria to obraz, który dzięki ustalonemu znaczeniu w danym kontekście kulturowym pozwala przedstawić abstrakcyjne pojęcia, idee lub wartości. Przykładem alegorii może być wizerunek sprawiedliwości jako kobiety z wagą i przepaską na oczach.
Symbol to znak lub obraz posiadający obok znaczenia dosłownego również ukryte (symboliczne), które nie jest jednoznaczne i może być różnie interpretowane w zależności od kontekstu i kultury. Przykładem może być biały gołąb, czyli ptak symbolizujący w naszym kręgu kulturowym pokój, w chrześcijaństwie Ducha Świętego, a np. w kulturze japońskiej dobrobyt.
Sybilla to w mitologii greckiej i rzymskiej wieszczka przepowiadająca przyszłe wydarzenia, zwłaszcza katastrofy.
Kuratorka: Monika Konca
Opracowanie graficzne: Julia Bardziejewska
Redakcja: Ola Halicka
Działania towarzyszące: Wiktoria Maniecka
Promocja: Monika Czajkowska-Kostka, Monika Bodnar
Komunikacja: Marta Korga-Bistram
Tłumaczenia: Małgorzata Talarczyk
Montaż wystawy: Arkadiusz Marcinkiewicz, Jakub Wszołek
-> Wydarzenie towarzyszące: Piękno, emocje, ciekawość | Warsztat dekorowania porcelany z Agnieszką Cieślińską-Kawecką
