Ilustracja kry na morzu, wieloryba pływającego pomiędzy kawłkami kry
22.10.2021 - 28.11.2021

ULTIMA THULE. Podróże po horyzont | WYSTAWA 16. Bałtyckich Spotkań Ilustratorów

Miejsce wydarzenia: Ratusz Staromiejski

Wstęp: wolny

 

ULTIMA THULE. Podróże po horyzont”

– wystawa ilustracji książkowych Joanny Concejo ("M jak morze"), Pawła Pawlaka (Leszek Kołakowski, "13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych") i Bartłomieja Ignaciuka (Agata Loth-Ignaciuk, Marek Kamiński, "Jak zdobyć bieguny ziemi… w rok")

 

Ultima Thule to w łacinie kraniec świata, ostatnia ziemia w ujęciu geograficznym, a zatem najdalszy skrawek lądu, za co najmniej jednym morzem, z rozpościerającym się za nim wielkim oceanem. Jak podaje "Słownik mitów i tradycji kultury" Władysława Kopalińskiego, Ultima Thule to „niezidentyfikowana wyspa na północ od Brytanii”, odkryta w IV w. p.n.e. przez Pyteasza z Marsylii. Pyteasz był żeglarzem, astronomem, geografem i kupcem. Jakaś magnetyczna, niewytłumaczalna siła ciągnęła żeglarza do kresów. Bezmiar wód fascynował Pyteasza – stworzył dzieło O oceanie i jako pierwszy spostrzegł związek między Księżycem a pływami morza. Mórz nie mogło więc na wystawie zabraknąć.

Dla współczesnego człowieka najdalej na północy znajduje się lądolód Arktyki, a na nim biegun północny. Dla Marka Kamińskiego – ekstremalnego odkrywcy, który w ciągu jednego roku, bez pomocy z zewnątrz, zdobył oba bieguny Ziemi – to podwójna Ultima Thule. O tym właśnie, ale także o tym, że „każda wyprawa zaczyna się w głowie” traktuje książka Agaty Loth-Ignaciuk i Bartłomieja Ignaciuka poświęcona wielkiemu wyczynowi Polaka. Pyteasz wyprawiał się na północ, może na południe nie zdążył…

Wydaje się, że bez morza nie ma wyprawy do Ultima Thule. Morze jest w ciągłym ruchu, nawet w czasie najlepszej pogody. Fale, bałwany, pływy, wiry. Brzeg morski to pierwsze odkrycia dokonywane w dzieciństwie na plaży „sam na sam z wodą po horyzont”, pierwsze uważne obserwacje i pierwsze ważne pytania: „Czy tam, po drugiej stronie, też ktoś stoi? I jak tam jest?”. O tym, że „morze to zupełnie inna sprawa” opowiada niespiesznie i w wyciszonych rejestrach autorska książka obrazkowa Joanny Concejo "M jak morze".

„Nie jest wykluczone, że jest pięć stron świata albo więcej”. Krańce świata mogą być także krainami zrodzonymi w fantazji, istniejącymi gdzieś na kresach rzeczywistości, może w snach. W literaturze jest ich wiele. Na wystawie zobaczymy sceny z życia bohaterów zamieszkujących królestwo Lailonii, do którego dotrzeć można przez ziarenko rastra drukarskiego. Ten fascynujący koncept zrodził się w wyobraźni Pawła Pawlaka, w opracowaniu graficznym do zbioru bajek-opowiadań Leszka Kołakowskiego.

Bohaterkami wystawy są zaledwie trzy książki oraz ich różnorodna warstwa obrazowa. Wizualnie przestrzeń wystawy organizuje linia horyzontu, na której umieszczono oryginalne rysunki Concejo, prace w technice mieszanej Pawlaka oraz ilustracje Ignaciuka, którym towarzyszą powiększone wydruki cyfrowe. Odwiedzający wystawę „ULTIMA THULE. Podróże po horyzont” mogą sami wyruszyć w podróż, decydując, czy jest ona wyzwaniem zmagania się z polarnym zimnem, przemierzaniem bezkresnych akwenów czy odkrywaniem krain nieistniejących. Dla każdego z nas Ultima Thule jest gdzie indziej.

 

 

Anita Wincencjusz-Patyna

kuratorka wystawy

Kuratorskie oprowadzanie po wystawie

 

JOANNA CONCEJO (ur. 1971)

Ilustratorka, autorka książek obrazkowych, artystka wizualna.

Absolwentka poznańskiej ASP (obecnie Uniwersytet Artystyczny im. Magdaleny Abakanowicz). W 1998 r. uzyskała dyplom w pracowni ilustracji prof. Grzegorza Marszałka i w pracowni rysunku prof. Jarosława Kozłowskiego. Zadebiutowała w 1999 r., chociaż swój rozpoznawalny dziś styl po raz pierwszy zaprezentowała w 2008 r., w hiszpańskim wydaniu książki „Dym”. Od tego czasu zrealizowała kilkanaście projektów zarówno autorskich, jak i do tekstów innych twórców, dla wydawców we Francji, Hiszpanii, Włoszech, Szwajcarii i Polsce. Współpracuje z Le Petit Atelier de Paris w zakresie projektowania użytkowego, ze szkołą ilustracji FabbricadelleFavole we włoskiej Maceracie oraz z magazynem „Influencia”. Zdobyła wyróżnienie BolognaRagazziAward w kategorii Fiction za „Zgubioną duszę” Olgi Tokarczuk (2018), która to książka została także wpisana na prestiżową listę White Ravens monachijskiej InternationaleJugendbibliothek, podobnie jak wcześniej „Dym” z tekstem Antona Fortesa (2009). W 2013 r. napisany przez Marka Bieńczyka „Książę w cukierni” – ponad 6,5-metrowe leporello – uzyskał nagrodę główną Książka Roku 2013 konkursu Polskiej Sekcji IBBY. Uczestniczka Wystawy Ilustratorów towarzyszącej Targom Książki w Bolonii (2004).

Film promocyjny

 

PAWEŁ PAWLAK (ur. 1962)

Ilustrator, projektant graficzny, scenograf.

Absolwent wrocławskiej PWSSP (obecnie ASP im. Eugeniusza Gepperta). W 1985 r. uzyskał dyplom z grafiki projektowej w pracowni prof. Jana Jaromira Aleksiuna z aneksem z grafiki warsztatowej u prof. Eugeniusza Geta-Stankiewicza. Zadebiutował jeszcze podczas studiów. Od tego czasu zajmuje się grafiką książkową, przede wszystkim ilustracją, głównie adresowaną do młodszych czytelników. Ma w dorobku 100 książek (w tym autorskie oraz zaprojektowane wspólnie z żoną Ewą Kozyrą-Pawlak). Współpracuje z wydawcami rodzimymi i zagranicznymi. Projektuje scenografie i lalki dla teatrów. Zajmuje się grafiką użytkową. Zaprojektował Fontannę Krasnali przed Teatrem Lalek we Wrocławiu. Zdobył wiele nagród i wyróżnień w konkursach krajowych i międzynarodowych. Wśród nich są: Złote Jabłko na Biennale Ilustracji w Bratysławie (2005), wyróżnienie na Triennale Ilustracji w Tallinie (2009), nagroda Quadriennale Książki Obrazkowej w Rydze (2014), wpisy na prestiżową listę White Ravens monachijskiej InternationaleJugendbibliothek (2006 i 2016), Nagroda Ministerstwa Edukacji Tajlandii (2003), a w Polsce nagroda główna Książka Roku 2003, 2009 i 2015 PS IBBY oraz liczne laury i nominacje w konkursie Najpiękniejsze Książki Roku organizowanym przez PTWK. Nominowany do Nagrody Astrid LindgrenMemorialAward (ALMA) za całokształt twórczości. Uczestnik Wystawy Ilustratorów towarzyszącej Targom Książki w Bolonii (2000, 2012 i 2017).

Film promocyjny

 

BARTŁOMIEJ IGNACIUK (ur. 1972)

Ilustrator, grafik projektowy, przede wszystkim jednak reżyser filmowy i scenarzysta.

Absolwent gdańskiej ASP. Dyplom uzyskał na Wydziale Malarstwa i Grafiki w pracowni prof. Zdzisława Walickiego w 1998 roku. Stypendysta w SchulefürGestaltung w SanktGallen (Szwajcaria). W latach 1999–2004 pracował jako dyrektor artystyczny w agencji reklamowej. Od 2004 r. reżyseruje filmy fabularne, seriale, teledyski i reklamy. Zdobył nagrody i liczne nominacje za filmy „Chomik” (2011) oraz „Podatek od miłości” (2018). Od 2016 r. zajmuje się ilustracją książkową. Chociaż ma w dorobku tylko trzy książki, które powstały dla rodzinnego wydawnictwa Druganoga, może pochwalić się otrzymanymi laurami: wyróżnieniem BolognaRagazziAward za książkę „Marek Kamiński. Jak zdobyć bieguny ziemi… w rok” w 2021 r., a także Nagrodą Magellana w kategorii przewodnik dla dzieci, nagrodą w konkursie „Edycja” oraz Brązowym Mieczem w Konkursie Twórców Reklamy za książkę „Doba na oceanie. Jak przepłynąć Atlantyk kajakiem?” (2018).

Film promocyjny

 

Wydarzenie w ramach Ultima Thule. Gdzie kończy się świat, a zaczyna wyobraźnia.

 

Projekt dofinansowany ze środków Miasta Gdańska.

 

Dwa lwy i napis Gdańsk

Osoby ze szczególnymi potrzebami, proszone są o wcześniejsze zgłoszenie chęci udziału w wydarzeniu oraz kontakt na adres mailowy: anna.piotrowska@nck.org.pl lub sekretariat@nck.org.pl, a także bezpośrednio w siedzibie organizatora (ul. Korzenna 33/35, Gdańsk) od pon. do pt., w godz. 9:00-14:00 lub pod numerem telefonu 58 326 10 10

Deklaracja dostępności