06.02.2006 - 06.02.2006

Medale "Zasłużony Kulturze Gloria Artis"

Uroczystość wręczenia medali „Zasłużony Kulturze -Gloria Artis”. Uroczystego wręczenia medali dokona Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Jarosław Sellin oraz Marszałek Województwa Pomorskiego Jan Kozłowski.

Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” to ustanowione przez Waldemara Dąbrowskiego w 2005 roku, odznaczenie przyznawane przez ministra kultury osobowościom świata artystycznego. Przyznawany jest w trzech stopniach, którym odpowiadają kolory: złoty, srebrny i brązowy. Wyróżnienie przyznawane jest za najbardziej wybitne osiągnięcia. Medal stopnia wyższego można otrzymać dopiero po upływie 5 lat od otrzymania medalu stopnia bezpośrednio niższego. Jedynie w przypadkach uzasadnionych wybitnymi osiągnięciami kandydata można odstąpić od tego wymogu. Odznaka medalu ma postać stylizowanego kwiatu. W środkowej części awersu znajduje się nakładka ze stylizowanym orłem w koronie, a w środku rewersu twarz kobiety z wieńcem z liści laurowych. Powyżej znajduje się półkolisty napis „Gloria Artis”. Autorem koncepcji odznaki jest prof. warszawskiej ASP Piotr Gawron.

Podczas uroczystości w Ratuszu Staromiejskim zostaną uhonorowani czterej pomorscy twórcy: Złoty Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” - Marian Kołodziej – artysta plastyk, scenograf, rysownik karykaturzysta; Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” Józef Chełmowski – artysta plastyk; Jerzy Limon – naukowiec, eseista, tłumacz, animator kultury; Zbigniew Jujka – artysta rysownik, humorysta, autor „Dzienniczka”

Uroczystość uświetni występ kwartetu smyczkowego „4 ONE”, który wystąpi z repertuarem standardów jazzowych. Zostaną również zaprezentowane prace laureatów na zaaranżowanej w tym celu wystawie.

Sylwetki pomorskich laureatów Medalu „Gloria Artis”:
Marian Kołodziej ur.1921, jest jednym z najwybitniejszych współczesnych plastyków teatralnych. Jego dorobek życiowy obejmuje nie tylko scenografie dla Teatru Wybrzeże, w którym spędził całe swoje życie zawodowe, ale i dla innych teatrów w Polsce i za granicą (w Helsinkach, Brnie, Tampere, Hamburgu, Heilbronnie, na Martynice). Obok znakomitych scenografii dla teatrów dramatycznych były też tworzone scenografie dla teatrów muzycznych i operowych, wielokrotnie nagradzane na festiwalach i przeglądach teatralnych. Wielką sławę przyniosły mu scenografie ołtarza papieskiego na Zaspie w Gdańsku w czerwcu 1987 r. „Okręt Kościoła” ze sternikiem papieżem (uważany za najbardziej oryginalny ołtarz ze wszystkich stu pielgrzymek Ojca ?więtego) oraz w czerwcu 1999 roku – na hipodromie w Sopocie, gdzie pojawił się las świątków, dzieło rzeźbiarzy ludowych z Pomorza, którzy wsparli Artystę w realizacji tej poruszającej serca wizji artystycznej. W połowie lat 90., po ciężkim wylewie, Kołodziej zaczął wracać do najtragiczniejszych wydarzeń swej młodości – do przeżyć obozowych (w Auschwitz znalazł się wraz z pierwszym transportem w czerwcu 1940 roku – otrzymał nr 432). Początkowo rysowanie miało być formą rehabilitacji ręki, w miarę upływu czasu stawały się formą autoterapii – wyzwolenia się z koszmaru pamięci. Obozowe prace Mariana Kołodzieja „Klisze pamięci. Labirynty” znajdują się dziś w klasztorze o.o. Franciszkanów w Harmężach, nieopodal oświęcimskiego obozu. Za całokształt twórczości Rada Miasta Gdańska 18 września 1997 r. wyróżniła artystę tytułem Honorowego Obywatela. Marian Kołodziej uhonorowany został także Krzyżem Kawalerskim OOP (1967), natomiast odmówił przyjęcia Krzyża Komandorskiego OOP (1997). W 2005 roku Marian Kołodziej został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, przez Ministra Kultury RP Waldemara Dąbrowskiego.

Zbigniew Jujka (ur. w 1935 r.) ukończył studia na wydziale Architektury Wnętrz Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku. Jako rysownik satyryczny zadebiutował w 1953 roku w "Gazecie Zielonogórskiej". Publikował – oprócz wydań albumowych – w prasie krajowej i zagranicznej. Od kilkudziesięciu lat współpracuje z „Dziennikiem Bałtyckim”, w którym zamieszcza „Dzienniczek”. Jujka jest wielokrotnym laureatem Brązowej i Srebrnej Szpilki oraz zdobywcą wielu prestiżowych nagród na międzynarodowych konkursach i festiwalach sztuki satyrycznej (m.in. legnicki Satyrykon, Montreal, Ancona, Tokio i Skopje). Zajmuje się rysunkiem satyrycznym, ilustracją książkową, plakatem. Wydał kilkanaście tomików swoich rysunków a także album poświęcony historii Polski.

Józef Chełmowski ur. 1934 w miejscowości Brusy Jaglie, gdzie w malowniczym obejściu pełnym własnoręcznie wykonanych rzeźb, mieszka do dzisiaj. Kaszuba z dziada pradziada. Artysta ludowy o wielu zainteresowaniach. Uczestniczył we wszystkich ważniejszych imprezach w Polsce. Jego niezwykle oryginalna twórczość jest tematycznie zróżnicowana: porusza zagadnienia filozoficzne, moralne, zawierające treści związane z ludzkim losem, regionalne, polityczne, historyczno-patriotyczne, sakralne. Swe dzieła opisuje w języku polskim, szwedzkim, arabskim, najczęściej jednak posługuje się znanym z rodzinnego domu językiem południowych Kaszub. Dzieła tego artysty mają niezaprzeczalne cechy tradycyjnej sztuki ludowej, nie brakuje w nich jednak elementów wprowadzonych przez twórcę według własnych pomysłów i inwencji. Tworzy przeważnie w drewnie lipowym. W jego pracach dominuje zwarta rzeźbiarska bryła podkreślona polichromią oraz dbałość o to, by wszystkie elementy dzieła były zharmonizowane i czytelne. Chełmowski podjął zanikającą na Pomorzu sztukę malowania na szkle i ją spopularyzował. Często stosuje dwie warstwy szkła, by uzyskać efekt przestrzenności i wielowymiarowości. Artysta należy także do rzadkich twórców wykonujących kapliczki przydrożne. Pojawiają się w nich nie tylko sceny religijne, ale również patriotyczne. Wykonał trzy rzeźby do Ołtarza Papieskiego w Sopocie. Józef Chełmowski posiada cenną kolekcję rękodzieła ludowego, w domu urządził stałą wystawę w formie muzeum regionalnego. Odwiedzają go licznie turyści z Polski, Niemiec i krajów skandynawskich. Najliczniejsze zbiory jego prac znajdują się w Muzeum Etnograficznym w Toruniu, Muzeum Zachodnio-Kaszubskim w Bytowie, Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy.

Jerzy Limon (ur. 1950 r.) ukończył studia na Wydziale Anglistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a w 1993 roku otrzymał nominację na Profesora Zwyczajnego. Jerzy Limon jest prezesem i założycielem Fundacji Theatrum Gedanense, gdzie zaangażowany jest we wszystkie aspekty funkcjonowania Fundacji, włączywszy w to m.in. zdobywanie środków finansowych wspierających działalność statutową. Profesor jest także wykładowcą literatury angielskiej na Uniwersytecie Gdańskim. Jego obiektem zainteresowań badawczych jest renesans angielski, ze szczególnym uwzględnieniem XVI i XVII-wiecznego dramatu i teatru. Wygłosił niezliczoną ilość wykładów zarówno w Polsce, jak i za granicą. Autor wielokrotnie publikował artykuły w magazynach specjalistycznych: Shakespeare Survey, Shakespeare Quarterly, The Elizabethan Theatre, English Studies, REED, Cooperative Drama, Notes and Queries, oraz w zbiorach esejów i materiałach pokonferencyjnych. Jest także autorem książek publikowanych w języku angielskim: Gentlemen of a Company. English Players in Central and Eastern Europe (1985), Dangerous Matter. English Drama and Politics in 1623/24(1986), The Masque of Stuart Culture(1990). Opracował zbiory esejów (z Jay Halio) Shakespeare and His Contemporaries. Eastern and Central European Studies (1993) i (z Martą Gibińską) Hamlet East West (Gdańsk 1998). Dla potrzeb mającego się ukazać wydania "Dzieł wszystkich Thomasa Middletona" (pod redakcją Gary’ego Taylora) opracował dwa jego utwory. Publikował także pozycje dotyczące teorii teatru: Gdański Teatr Elżbietański (1989), Między niebem a sceną. Przestrzeń i czas w teatrze (2002) oraz Trzy teatry (2004). Przekładał także na język polski angielskie dramaty (np. Antoniusz i Kleopatra, Trojlus i Kressyda Szekspira, Arkadia, Wynalazek miłości Toma Stopparda), które były wystawione i opublikowane drukiem. Dorobek literacki Limona zawiera cztery powieści: Muenchhauseniada (1980), Kaszubska Madonna (1991), Wieloryb (1998), Koncert Wielkiej Niedźwiedzicy (1999).