Termin: 20 grudnia, godz. 17.30;
Wstęp: bezpłatny;
Miejsce: Ratusz Staromiejski, ul. Korzenna 33/35
Udogodnienia: pętla indukcyjna

Cykl wykładów prof. Andrzeja Januszajtisa w roku 2023 nosi tytuł ,,Zamki Pomorza Gdańskiego’’. Zapraszamy na kolejny odcinek cyklu, który nosi tytuł ,,Grabiny-Zameczek’’.

Po raz pierwszy miejscowość wymieniono w dokumencie księcia Mściwoja II w dniu 28 sierpnia 1273 r. jako "Grabino". Miejscowość znajduje się w gminie Suchy Dąb na obszarze Żuław Gdańskich. Po zagarnięciu Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków urosła do rangi ważnego gospodarczo ośrodka administracyjnego, rządzonego przez wójtów. Ich siedzibą był już w XIV w. dwór obronny, otoczony wałem i palisadą oraz fosą. Dzięki doskonałym warunkom glebowym majątek stał się wkrótce jedną z głównych baz hodowlanych w państwie krzyżackim. W 1404 r. np. znajdowało się w niej 2200 owiec, 120 sztuk bydła, 480 świń, a nadto stadnina licząca 300 koni.

Z uwagi na częste przyjazdy do bogatej posiadłości mistrzów Zakonu, wybudowano w 1406 r. nowy murowany zamek w stylu gotyckim. Jednocześnie nad Motławą wybudowano akwedukt z wodami skierowanej tutaj rzeki Kłodawy, którymi zasilono fosę zamkową oraz młyn. Z chwilą wybuchu wojny 13-letniej gdańszczanie wyprawili się bezzwłocznie do Grabin-Zameczka, by go zagarnąć. W 1459 r. zrównano zamek z ziemią, a otaczające go elementy obronne zostały zburzone na polecenie gdańskiej Rady Miejskiej. Mszcząc się, Krzyżacy zniszczyli i zrabowali majątek, a służbę wymordowali. Kilkadziesiąt lat później spustoszoną posiadłość przejął jako dzierżawę patrycjusz gdański Eberhard Ferber i odbudował forteczkę.

W późniejszych latach Grabiny były zdobywane przez wojska Stefana Batorego, który walczył ze zbuntowanym miastem Gdańskiem. W 1628 i 1628 r. w odbudowanym zamku przebywał król szwedzki Gustaw Adolf, inicjator wojny z Polską i wódz rozbójniczej armii. Podczas potopu Szwedzi organizowali stąd łupieskie wyprawy na Gdańsk. W styczniu 1657 r., gdy zamarzły wody w fosie zamkowej, ruszył na Grabiny oddział gdański w sile 1600 ludzi. Po zażartej walce zdobyto warownię…