Dyskusja wokół twórczości literackiej i teoretycznej Stanisława Brzozowskiego w 130 rocznicę urodzin

Organizatorzy:          

„Krytyka Polityczna”

Nadbałtyckie Centrum Kultury

Naukowe Kolo Filozoficzno-Artystyczne UG

W dyskusji udział wezmą:

■ Dr Anna Borowicz

■ Dr Marcin Całbecki

■ Cezary Michalski

■ Sławomir Sierakowski

Myśl Stanisława Brzozowskiego, która inspirowała tak wielu polskich intelektualistów w XX wieku, wymieniając chociażby Czesława Miłosza, Leszka Kołakowskiego, czy Marię Janion, w początku wieku XXI jawi się jako myśl zapomniana. Z drugiej strony, jej krytyczne ostrze, podlegające włączaniu w obieg dyskursu akademickiego, wydaje się stępione. Jednak w blisko sto lat od śmierci autora Idei jego koncepcje zdają się być wciąż aktualne. Hasła pracy i rewolucji, wbrew pozorom, nie opuściły przestrzeni dyskursu politycznego, czego odwróconym wyrazem może być choćby idea IV Rzeczpospolitej. Na tym przykładzie widoczna jest waga analiz przeprowadzanych przez Brzozowskiego, który już w początkach XX wieku dokonuje refleksji nad możliwością zmian. Stąd też pojawia się pytanie o adekwatność jego koncepcji i ewentualne perspektywy w kontekście współczesnego przełomu kapitalistycznego oraz o polskie dziedzictwo intelektualne pierwszej połowy XX wieku. Wydane w 130 rocznicę urodzin Stanisława Brzozowskiego dzieła Płomienie i Głosy wśród nocy są okazją do wznowienia dyskusji na temat dorobku polskiego filozofa i pisarza i przywrócenia jego idei dyskursowi społecznemu.

Stanisław Brzozowski (1878-1911) – polski filozof, pisarz, krytyk literacki i teatralny, historyk idei. Czerpiąc z twórczości Marksa, Sorela, Nietzschego, Carlyle'a, Schelley'a i kard. Newmana, głosił konieczność zaangażowania twórcy w kształtowanie życia społecznego. Będąc zwolennikiem materializmu historycznego, sprzeciwiał się jednocześnie jego deterministycznej wersji i wszelkim koncepcjom uprzedmiotawiającym człowieka. Był błyskotliwym krytykiem polskiej myśli filozoficzno-społecznej i analitykiem dzieł literackich, a zarazem obserwatorem polskiej i europejskiej codzienności. Piętnował tradycjonalizm, zaściankowość i prowincjonalny charakter głównych nurtów polskiej literatury, szczególnie zaś historycznych powieści „ku pokrzepieniu serc”, której reprezentantem (i największym ideowym oponentem Brzozowskiego) był Henryk Sienkiewicz. Jego Idee, Legenda Młodej Polski, Głosy wśród nocy oraz powieści Płomienie i Sam wśród ludzi kształtowały kolejne pokolenia polskiej inteligencji zaangażowanej. Stanisław Brzozowski jest patronem środowiska „Krytyki Politycznej”, którą wydaje Stowarzyszenie jego imienia.

Wstęp wolny