Nadbałtyckie Centrum Kultury Gdańsk serdecznie zaprasza do uczestnictwa w projekcie Niderlandzcy budowniczowie Gdańska i ich uczniowie 30 – 31 maja br., który przygotowujemy ramach VI Bałtyckiego Festiwalu Nauki.
Podstawowym celem tego edukacyjnego projektu będzie poznanie wpływów niderlandzkich na kulturę, architekturę i sztukę Gdańska. Spróbujemy odczytać współczesny Gdańsk poprzez ukazanie dorobku takich twórców jak np. Abraham i Isaac van den Blocke, Anton van Obberghen, Peter Willer, Vredeman de Vries. Swoistą lekcję z gdańskiej architektury i sztuki zrealizujemy na wielu poziomach często symultanicznej narracji, a więc poprzez wykłady i dyskusje, prezentacje multimedialne, wystawę źródłowych materiałów archiwalnych, działania artystyczne: muzyczne i wizualne.
Dotykamy w tym roku problematyki, która opiera się bardziej na hipotezach, niż na przebadanych materiałach źródłowych. Jedno, co wiemy: artystyczne kontakty Gdańska z Niderlandami na polu sztuki istniały już w II poł. XIV wieku, są widoczne w gotyckiej architekturze Gdańska – zarówno sakralnej, np. wieża kościoła Najświętszej Marii Panny, jak świeckiej – ratusz, fasady kamienic, bramy miejskie wychodzące nad Motławę.
Importy niderlandzkie widoczne są zwłaszcza w dekoracyjności architektury Gdańska, ogromny wpływ wywarł Vredemana de Vries, zwłaszcza na dekorację Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta. Wpływy niderlandzkie widoczne są w gdańskim malarstwie (kompozycje martwej natury) i snycerstwie gotyckim.
Handlowe kontakty Gdańska z Niderlandami znacznie ożywiły się w XVI wieku, do miasta po pszenicę i żyto przypływają setki holenderskich statków. Z Flandrii, Holandii i innych niderlandzkich prowincji przyjeżdżają kupcy, artyści, architekci i inżynierowie. Wzorce architektoniczne i artystyczne oraz osiągnięcia techniki znad Morza Północnego wywierają ogromny wpływ na wygląd Gdańska i życie jego mieszkańców. Niderlandczycy tworzą lub współtworzą symbole miasta, takie jak Fontanna Neptuna, Sala Rady Ratusza Głównomiejskiego, Bramy Wyżynna i Złota czy Wielka Zbrojownia. Miasto opasują bastiony tak zwanego staroholenderskiego typu fortyfikacji. Powstaje również przemysłowa architektura proweniencji niderlandzkiej, m.in. spichrze. W żuławskich wsiach na wschód do Gdańska osiedlają się niderlandzcy uchodźcy uciekający przed skutkami religijnych prześladowań.
Wpływy niderlandzkie widoczne są również w krajobrazie Gdańska, np. w układzie kanałów. Dziedzictwo to jest nie tylko atrakcją turystyczną. Stanowi też pewien istotny punkt odniesienia, który buduje ogromny potencjał artystyczny dla obecnych jego mieszkańców.
PROGRAM:
Wędrówka I
piątek 30 maja 2008, godz. 16.30 – ok. 19.30
miejsce spotkania: Brama Nizinna
w Gdańsku, ul. Dolna Brama
Grzegorz Bukal – Fortyfikacje holenderskie
przejście do Kamiennej Śluzy
Jakub Szczepański – Ziemia, woda, wiatr. Niderlandzki krajobraz i niderladzcy budowniczowie
ul. Toruńska – mostek na Wyspę Spichrzów
Lucyna Nyka – Jak dziś odczytać gdańskie linie kanałów
Wyspa Spichrzów – ściana ruin spichrza
Adam Kujot – Historia Wyspy Spichrzów. Z badań archeologicznych
Spichlerz „Błękitny Baranek”
koncert
Grzegorz Bukal – Spichlerz
Patryk Klein – Handel i kontakty z Niderlandami
ul. Mysia
Mieczysław Abramowicz – O zamieszkiwaniu Żydów w Gdańsku, getto
Most Zielony
Patryk Klein – Port Gdańsk
Grzegorz Bukal – Spichlerz Królewski Abrahama van den Blocke
Wędrówka II
sobota 31 maja 2008 r. godz. 10.00 – ok. 14.00
miejsce spotkania: Brama Wyżynna
Grzegorz Bukal – Brama Wyżynna Izaaka van den Blocke, Niderlandyzm
Brama Złota
Jacek Friedrich – Brama Złota Abrahama van den Blocke
Wielka Zbrojownia – przedproże ul. Piwna 1
Jacek Friedrich – Wzorzec gdańskiego niderlandyzmu
Antoni Chodyński – Funkcja militarna i paramuzealna zbrojowni
Bazylika Mariacka
Bronisław Małecki – Wieża kościoła NMP
koncert
Stanisław Flis – Miejsca spoczynku budowniczych
Kaplica Królewska
Jakub Szczepański – Tylman van Gameren
Kościół św. Jana
Stanisław Flis – Archiwalia a budowniczowie Gdańska
Kamienice ul. Katarzynki
Robert Hirsch – Fasady kamienic, przykład stylu niderlandzkiego
Ratusz Staromiejski
Jacek Friedrich, Bronisław Małecki
– Rozmowa o niderlandyzmie
Jakub Szczepański – Historia krótka Ratusza Staromiejskiego z wycieczką na strych
Kurator projektu: Bronisława Dejna
